Jaka dieta na problemy skórne i trądzik?

7 października 2019

Wiele osób, które ma problemy z cerą, trądzik, udaje się do dermatologa. Zdarza się tak, że stosowane maści, kremy, antybiotyki są bezskuteczne. W takim razie jak sobie pomóc?

 

Warto zastanowić się nad tym jaka może być przyczyna problemów z cerą. Trądzik może być spowodowany:

-zaburzeniami hormonalnymi

-określonymi produktami spożywczymi

-problemami z jelitami

 

  1. ZABURZENIA HORMONALNE

Najczęściej spotykane zaburzenia hormonalne to:

  • nadmiar androgenów
  • zaburzenia równowagi estrogenów
  • zaburzenia gospodarki węglowodanowo-insulinowej
  • niedoczynność tarczycy

 

Nadmiar androgenów

Rola androgenów w patogenezie trądziku pospolitego została bardzo dobrze określona. Badania dowodzą, że testosteron, siarczan dehydroepiandrosteronu (DHEAS) i dihydrotestosteron (DHT) stymulują wzrost gruczołów łojowych i produkcję sebum. Izozym 5α-reduktazy typu 1, który katalizuje konwersję testosteronu do 5α-dihydrotestosteronu w tkankach, w wyniku reakcji zależnej od NADPH, jest wyrażany głównie w skórze. Badania wykazały wyższą aktywność reduktazy 5-α typu 1 u pacjentów z trądzikiem, podczas gdy wyższy poziom DHEAS obserwuje się zwykle u pacjentów z trądzikiem przed pokwitaniem [1,2,3].

Zaburzenia równowagi estrogenów

Estrogeny to hormony, do których zaliczamy estradiol, estron i estriol. Powstają w wyniku przekształceń androsteronu oraz testosteronu. Okazuje się, że wysokie dawki estrogenów wpływają negatywnie na oś gonad. Estrogeny mogą wpływać na produkcję sebum poprzez, między innymi zwiększone wytwarzanie globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG) przez wątrobę, zmniejszając w ten sposób wolny testosteron w surowicy a także przeciwdziałając bezpośrednio działaniu testosteronu w komórkach łojowych[3].

Insulina

Nadmiar insuliny pojawia się w insulinooporności, zespole policystycznych jajników (PCOS), stanach zapalnych, a także podczas stresu. Zarówno insulina, jak i IGF – insulinooporny czynnik wzrostu indukują produkcję androgenów, jednocześnie hamując wątrobową syntezę globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG), w związku z czym zwiększa się biodostępność androgenów. Badania dowodzą, że działanie IGF-1 i wysoki poziom androgenów są odpowiedzialne za trądzik obserwowany w PCOS.  Hiperinsulinemia zwiększa poziom IGF-1 w surowicy i zmniejsza poziom białka 3 wiążącego insulinopodobny czynnik wzrostu. Trądzik pojawia się po raz pierwszy, gdy wzrasta stężenie insuliny w osoczu, wskaźnik masy ciała (BMI), GH i IGF-1[4].

Insulinooporność to zazwyczaj skutek nadmiernej podaży węglowodanów w diecie, nieadekwatnej w stosunku do aktywności fizycznej. Przyczyną oporności na insulinę na poziomie komórkowym mogą być także stany zapalne wywołane dysbiozą jelitową, tzw. zespołem przesiąkliwego jelita, nadmiar kwasów omega 6 w diecie, syrop glukozowo-fruktozowy.

Niedoczynność tarczycy

Objawami niedoczynności tarczycy są między innymi sucha skóra, łamliwe paznokcie, wypadanie włosów oraz trądzik. Badania, które warto wykonać: TSH – powinno być poniżej 2, Ft4 oraz Ft3. Warto oznaczyć także poziom selenu, cynku, miedzi. Przydatnym badaniem może okazać się analiza pierwiastkowa włosa, która może dodatkowo określić czy nie doszło do akumulacji metali ciężkich.

 

2.PRODUKTY SPOŻYWCZE

Mleko i nabiał

Są dostępne badania, które wskazują, że spożycie jakiegokolwiek nabiału, dowolnego mleka, niskotłuszczowego / odtłuszczonego mleka i jogurtu, niezależnie od ilości lub częstotliwości, było związane z wyższym wskaźnikiem szans na trądzik w porównaniu z brakiem spożycia u osób w wieku 7–30 lat [5,6,7]. Mleko może zawierać duże ilości substancji hormonalnych, które mogą dezorientować gospodarkę hormonalną organizmu [8].

Cukier

Regularne spożywanie pokarmów o wysokim indeksie glikemicznym, typu słodycze, białe pieczywo (produkty wysoko przetworzone) podnosi stężenie insuliny w surowicy, co tłumi stężenie globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG), a tym samym podnosi stężenie androgenów i przyczynia się do trądziku [7].

Gluten

Gluten jest lektyną, a więc z jednej strony może wprowadzać w błąd układ immunologiczny i powodować stan zapalny, a z drugiej strony wpływa na wzrost poziomu zonuliny. Zonulina powoduje rozluźnienie połączeń ścisłych w enterocytach, co wiąże się z tym, że przez jelita przedostają się endotoksyny do krwioobiegu. Wzrost endotoksyn może wpływać na objawy trądziku [9].

3.PROBLEMY Z JELIATMI

Mówi się, że jelita to nasz drugi mózg. Wiele badań klinicznych dowodzi, że chore jelita przyczyniają się do wielu problemów zdrowotnych, w tym problemów ze skórą. SIBO, czyli przerost flory bakteryjnej występuje 10 razy częściej u osób z trądzikiem różowatym w porównaniu ze zdrowymi kontrolami. Leczenie choroby spowodowało zmniejszenie dolegliwości skórnych. Zależność między jelitami a problemami skóry może wynikać z kilku czynników. Jednym z czynników może być wzrost przepuszczalności jelit, co wiąże się ze zwiększoną ilością endotoksyn krążących w krwioobiegu, które indukują stan zapalny w całym organiźmie [10].

 

Jaka dieta może pomóc w problemach skórnych?

Uważam, że dieta powinna być indywidualnie dopasowana, jednak są ogólne zalecenia, które mogą pomóc każdemu. Przede wszystkim dieta powinna składać się z produktów nieprzetworzonych lub mało przetworzonych, poddanych lekkiej obróbce termicznej. W jadłospisie powinny znaleźć się produkty gęste odżywczo, takie jak warzywa, owoce, dobrej jakości mięso, podroby, kasze, tłuszcze typu: oliwa z oliwek, olej kokosowy, olej lniany. W trądziku mogą okazać się pomocne rośliny bogate w siarkę, takie jak brokuł, jarmuż. Watro również zadbać o odpowiednią podaż witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D,E,K). Z diety osób zmagających się z problemami skórnymi powinny być stanowczo wyeliminowane produkty wysoko przetworzone, słodycze, potrawy smażone na tłuszczach roślinnych, mleko  i przetwory mleczne[11].

 

 

 

Bibliografia:

  1. Edileia Bagatin i in. Adult female acne: a guide to clinical practice. An Bras Dermatol. 2019 Jan-Feb; 94(1): 62–75.
  2. Bhat YJ I in. Update on etiopathogenesis and treatment of Acne. Indian J Dermatol Venereol Leprol. 2017 May-Jun;83(3):298-306.
  3. Mohamed L Elsaie, Hormonal treatment of acne vulgaris: an update. Clin Cosmet Investig Dermatol. 2016; 9: 241–248.
  4. Nazan Emiroğlu, Insulin resistance in severe acne vulgaris. Postepy Dermatol Alergol. 2015 Aug; 32(4): 281–285.
  5. Christian R. Juhl i in. Dairy Intake and Acne Vulgaris: A Systematic Review and Meta-Analysis of 78,529 Children, Adolescents, and Young Adults. Nutrients. 2018 Aug; 10(8): 1049.
  6. Ulvestad M I in. Acne and dairy products in adolescence: results from a Norwegian longitudinal study. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2017 Mar;31(3):530-535
  7. Krystyna Romańska-Gocka I in. Możliwa rola diety w patogenezie trądziku dorosłych kobiet. Postepy Dermatol Alergol . Grudzień 2016 r .; 33 (6): 416–420.
  8. Hassan MALEKINEJAD and Aysa REZABAKHSH3, Hormones in Dairy Foods and Their Impact on Public Health – A Narrative Review Article. Iran J Public Health. 2015 Jun; 44(6): 742–758.
  9. Karin de Punder i Leo Pruimboom. The Dietary Intake of Wheat and other Cereal Grains and Their Role in Inflammation. 2013 Mar; 5(3): 771–787.
  10. Whitney P Bowe i Alan C Logan, Acne vulgaris, probiotics and the gut-brain-skin axis – back to the future? Gut Pathog. 2011; 3: 1.
  11. Apostolos Pappas, The relationship of diet and acne. 2009 Sep-Oct; 1(5): 262–267.

 

Autor: inż. Anita Kłosowska